De vraag “Wat is een elektrische mountainbike?” laat zich het best beantwoorden door eerst te vertellen hoe een gewone e-bike werkt. Want ondanks dat er in Nederland jaarlijks zo’n 300.000 e-bikes verkocht worden en er inmiddels dik anderhalf miljoen rondrijden, hebben veel fietsers (en niet-fietsers al helemaal!) nog steeds geen idee hoe dat werkt, zo’n elektrische fiets.
Veronderstellingen en uitspraken als “Op zo’n ding hoef je helemaal niets meer te doen” of “Wie op een e-bike rijdt is gewoon lui” komen regelmatig voorbij. Maar niets is minder waar. Als je niet trapt, dan doet een elektrische fiets namelijk helemaal niets. Het elektrische windje in de rug waar iedereen het altijd over heeft, gaat pas waaien als je zelf meehelpt. Niet voor niets wordt een e-bike ook wel een fiets met elektrische trapondersteuning genoemd.
De techniek van een e-bike
Dat zit zo: e-bikes hebben een display op het stuur, waarop je een aantal ondersteuningsstanden kunt instellen. Oftewel: de hoeveelheid elektronische wind die je in je rug wilt krijgen. Dat is bij moderne e-bikes is dat tussen de vijftig en driehonderd procent van de input die de fietser levert. Anders gezegd: de elektromotor van een gemiddelde e-bike kan de kracht die de fietser op de pedalen uitoefent maximaal verdrievoudigen. Afhankelijk van het merk motor waarmee een e-bike is uitgerust, varieert de hoeveelheid ondersteuningsstanden tussen drie en vijf. De laagste stand levert de minste ondersteuning, de hoogste de meeste.
Maar deze verschillende ondersteuningsstanden vertellen maar het halve verhaal. Al is de motor nog zo krachtig, zonder de juiste dosering van het beschikbare vermogen heb je er niks aan. Om goed te kunnen werken is een e-bike uitgerust met sensoren. Een goede elektrische fiets heeft er minimaal drie: een sensor die de snelheid registreert, een sensor die de omwentelingen van de cranks telt en een sensor die de druk meet die de fietser op de pedalen uitoefent. Met behulp van de informatie die deze sensoren verzamelen, bepaalt de computer de hoeveelheid ondersteuning die de motor levert binnen de gekozen ondersteuningsstand. Hoe nauwkeuriger de sensoren meten en hoe beter hun data door de software geïnterpreteerd wordt, hoe natuurlijker de ondersteuning aanvoelt.
Werkt dat bij een e-mtb net zo?
Bij elektrische mountainbikes werkt dat in principe net zo. Alleen: omdat de eisen die aan e-mtb’s gesteld worden nóg hoger liggen – denk aan blubberige paden, steile beklimmingen en pijlsnelle afdalingen – wijken de motor en de software die de motor aanstuurt af van die bij reguliere e-bikes. Bij een e-mountainbike is het namelijk nog belangrijker dat de ondersteuning natuurlijk aanvoelt. Daarmee bedoelen we: ongeacht het terrein en de omstandigheden moet de trapondersteuning er altijd voor je zijn, maar tegelijkertijd niet te nadrukkelijk aanwezig zijn. Een natuurlijke, authentieke mountainbikebeleving staat voorop.
De motor van een elektrische mountainbike
Om dit doel te bereiken leveren e-mtb-motoren vaak meer ondersteuning, soms tot ruim vierhonderd procent. Maar nog belangrijker: dankzij geavanceerde software en zeer nauwkeurige sensoren – inclusief een hellingshoekmeter – kan de mate van ondersteuning automatisch aangepast worden aan het terrein en de omstandigheden. Dat betekent dat de ondersteuning in vlakke passages automatisch teruggeschroefd wordt en in steile secties juist omhoog gaat. En daarmee bedoelen we niet dat het systeem zomaar een brute dot ‘gas’ bijgeeft als het pad plotseling steil wordt. Dat zou zeker in glad terrein namelijk een doorslippend achterwiel tot gevolg kunnen hebben en daar zit je niet op te wachten. Maar aan te weinig ondersteuning heb je ook niks, je wilt immers niet stil komen te vallen. Moderne elektrische aandrijfsystemen zijn zodanig geavanceerd en subtiel, dat ze op iéder moment precies de juiste hoeveelheid trapondersteuning leveren.
Bij de betere e-mountainbikes heb je niet eens in de gaten dat er een motortje voor je aan het werk is, je hebt eerder het idee dat je hele sterke benen hebt. Met als bijkomend voordeel: als je je niet meer druk hoeft te maken over de mate van ondersteuning die de motor levert, kun je je volledig concentreren op het fietsen zelf. Ik ben me er van bewust dat dit – zeker als je nog nooit op een e-mtb of een e-bike gereden hebt – als een hoeraverhaal overkomt. Maar ik kan je – na tientallen testritten en dito e-mtb-tochten – verzekeren dat het rijden op moderne mountainbikes met trapondersteuning echt een unieke ervaring is. Zelfs de grootste sceptici zijn na een dag toeren door het bos of door de bergen helemaal om. Met een dikke smile van oor tot oor. Gegarandeerd!
Wil jij eens een e-mtb testen? Kom dan naar de Fietser in Ede, daar vind je offroad bikes van KOGA, Haibike en Lapierre.
Journalist Arjan Kruik is een volbloed fietsliefhebber. Hij was in 2006 medeoprichter van het fietsblad BIKE & trekking Magazine en startte een paar jaar later het tijdschrift E-BIKE Magazine. Tegenwoordig schrijft hij testverslagen en reisverhalen voor het blad Fiets en de website Velozine en levert hij diensten aan diverse partijen in de fietsindustrie. In de volgende blogs gaat hij verder in op de e-mountainbike en vertelt hij onder andere meer over de maximale snelheid, de verschillende soorten e-mtb’s en de sportieve aspecten van mountainbiken met trapondersteuning.
